Hendrik Christiaan Achenbach

Andere gebeurtenissen:

• Beroep: Onderwijzer

Aantekeningen:

De vrijwillige schutterij

In de strenge en langdurige van winter 1784 was door het genootschap Vrije Friezen in Harlingen een prijsvraag uitgeschreven om praktische adviezen te leveren ten aanzien van een optimaal georganiseerde, provinciale burgermilitie.[6] In oktober 1784, na het vertrek van hertog van Brunswijk, ontstond er een nieuwe situatie in de Republiek. De Oostenrijkse keizer Jozef II probeerde met enkele schepen een toegang over de Westerschelde te forceren. Het gevolg was de zogenaamde keteloorlog, waarbij een enkel schot viel. Op 7 januari 1785 werd in Leeuwarden (opnieuw) geprobeerd een provinciaal leger te organiseren. De angst voor woeste Kroaten en Hongaren, dienst doend in het Oostenrijks leger, speelde een niet onbelangrijke rol in de propagandaoorlog. Huis en have, vrouw en kinderen moesten beschermd worden, zoals het werd omgeschreven.

De patriotten in Bolsward hebben op 21 januari een vrijwillige schutterij opgericht, waarvan iedereen lid kon worden en de officieren democratisch zouden worden gekozen. Slechts één burgemeester, G. Rondaan, stemde uiteindelijk voor, een beslissing die mogelijk nog zwaar op hem zou rusten.[7] De vroedschap protesteerde luidkeels tegen de afwezigheid van zoveel magistraatsleden, waaronder natuurlijk de vier prinsgezinde burgemeesters. Twee voormalige patriotten kozen inmiddels voor een meer gematigde koers. Oud-burgemeester Tichelaar weigerde iedere medewerking, maar ook burgemeester Elgersma drukte zijn snor, terwijl hij n.b. enkele maanden eerder 2.600 gulden uit de tegoeden van het Sint Anthoniegasthuis had gefourneerd voor de aanschaf van wapens en uniformen. Het lot van Johan van Oldenbarnevelt was blijkbaar afdoende, om voorzichtig te zijn met het plaatsen van handtekeningen voor het organiseren van plaatselijke of provinciale milities.

Ondertussen werd door twee compagnieën van ieder 40 man wekelijks geoefend in de Broerekerk, en op ongebruikelijke wijze, opgesteld naar natuurlijke grootte. Burgemeester Van Hiemstra stelde voor twee trommels en fluiten te schenken, maar de officieren wezen het voorstel af, omdat geen ander wapen dan dat van de stad kon worden geaccepteerd. Het duurde tot 30 augustus 1786, voordat provinciale toestemming werd verleend en officieel de officieren konden werden benoemd. De krijgsraad van de vrijwillige schutterij verbood evenwel iedere festiviteit.

De situatie escaleerde in augustus 1786 naar aanleiding van de gebeurtenissen in Utrecht, waar de landelijke bijeenkomst van vrijkorpsen en exercitiegenootschappen was gehouden, maar ook zonder goedkeuring van de stadhouder zestien nieuwe vroedschapsleden waren geïnstalleerd. Daendels, die het exercitiegenootschap in Hattem aanvoerde, eiste een week later een zetel in de onvolledige, plaatselijke vroedschap op, waarop Hattum op 5 september bezet werd door stadhouderlijke troepen. De angst ontstond vervolgens dat ook het "democratisch eldorado" Utrecht zou worden bedreigd.

De vrijwillige schutterij in Bolsward diende op 11 september een voorstel in tot aankoop van kruit en munitie. Het voorstel kwam van de kapitein van de vrijwillige schutterij, Cornelis van den Burg, die eerder die dag op "democratische" wijze, dat wil zeggen zonder goedkeuring van de stadhouder, als burgemeester was benoemd. Elgersma, de rijkste man in Bolsward, was inmiddels van geheel van gedachte veranderd en richtte zijn aandacht op een financiële positie in de Provinciale Staten. Het lukte hem om Van Hiemstra te passeren, die daarop bij de stadhouder zijn beklag deed. Vanwege een soort samenscholingsverbod is er weinig bekend over de patriotten en de vrijwillige schutterij in de periode oktober 1786 tot mei 1787, maar de situatie bleef gisten omdat in Friesland op 1 juni 1787 nieuwe regeringsreglementen in werking zouden treden.

In de zomer van 1787 laaide het conflict op, niet alleen omdat de stad Utrecht werd aangevallen. Eind mei werd het de exercitiegenootschappen in Friesland verboden nieuwe wapens aan te schaffen. Studenten en hoogleraren in Franeker werd verboden aan exercities deel te nemen. In augustus verbood Provinciale Staten bij de dreiging van een Pruisische inval Holland hulp te bieden. Een tiental Friese statenleden onder leiding van Court Lambertus van Beyma, de leider van de Friese patriotten, verschanste zich daarop in Franeker. In Bolsward werden in de eerste week van september een aantal defensieve maatregelen getroffen: het stadje is binnen een week door de vrijwillige schutterij in staat van paraatheid gebracht. De bolwerken werden opgehoogd onder leiding van de uit Siegen afkomstige schoolmeester H.C. Achenbach, een ex-militair uit het Staatse leger.[8] Er werd 500 gulden geleend van de advocaat Taco Mesdag om de arbeiders op zaterdagavond in de kroeg uit te betalen.

Hendrik is getrouwd met Trijntje Jans Faber op 21 apr 1783 in Bolsward. Trijntje is begraven op 3 okt 1787 in Bolsward. [Gezinsblad] [Familiestamboom]

1. Elizabet Achenbach is gedoopt op 21 feb 1784 in Bolsward; is gestorven op 15 apr 1866 in Voorschoten.
2. Jan Achenbach is gedoopt op 30 apr 1785 in Bolsward; is gestorven op 12 jan 1857 in 's Gravenhage.
3. Froukje Achenbach is gedoopt op 4 sep 1786 in Bolsward.

Hendrik is getrouwd met Trijntje Pieters Salverda op 25 apr 1794 (civil) in Amsterdam. Trijntje (dochter van Pieter Piers Salverda en Tietje Jacobs Driesenmeerhof) is geboren op 25 dec 1768 in Salverda; is gedoopt op 11 okt 1772 in Balk; is gestorven op 11 nov 1826 in 's Gravenhage; is begraven op 17 nov 1826 in 's Gravenhage. [Gezinsblad] [Familiestamboom]

1. Johanna Achenbach is gedoopt op 15 jul 1795 in Amsterdam; is gestorven op 3 apr 1830 in Zierikzee.

Aantekeningen:

Gedoopt:
Taufbuch der evangelisch reformierten Kirchengemeinde Ferndorf 1716-1781, S. 30

Johann is getrouwd met Elisabeth de Critter op 19 aug 1749 in Gemen-Borken (Deutschland). Elisabeth (dochter van Jodocus de Critter en Hendrica Scheers) is gedoopt op 17 apr 1730 in Wesel (Deutschland); is gestorven in 1772 in Ferndorf (Deutschland). [Gezinsblad] [Familiestamboom]

Aantekeningen:

Naam:
https://www.wikitree.com/wiki/Achenbach-53

Johann is getrouwd met Elisabeth Gründer op 21 nov 1709 in Ferndorf (Deutschland). Elisabeth (dochter van Johannes Gründer en Catharina Stecher) is gedoopt op 16 mei 1686 in Müsen (Deutschland). [Gezinsblad] [Familiestamboom]

Jodocus is getrouwd met Hendrica Scheers. [Gezinsblad] [Familiestamboom]

Aantekeningen:

Manon Aggenbach, Brederodestraat 2, 6181 BE Elsloo (ungefehr 20km von Aachen),Tel. 00 31 46 437 31 78 (e-mail 2007: manoncarla(at)planet.nl)

Overleden:
Totenbuch Ferndorf 1649-1708, S. 126: "Den 29. Juli des Abends ist Johannes Achenbach, gewesener Schuldiener allhier, selig im Herrn entschlafen. Alter 62 jährig."

Johannes is getrouwd met Margaretha Kleber op 29 sep 1661 in Ferndorf (Deutschland). Margaretha is geboren circa 1634; is begraven op 29 jul 1710 in Ferndorf (Deutschland). [Gezinsblad] [Familiestamboom]

Aantekeningen:

Begraven:
Totenbuch der evangelischen Kirchengemeinde Ferndorf 1708-41, S. 8: "Johannes Achenbach hinterlassene Witt. Margaretha gestorben, so alt geworden 76 Jahre. Ihr Ehemann war Zeit seines Lebens in die 28 Jahre Schuldiener allhier zu Ferndorff. Nachfolgende sind begraben den 29. Juli".

Johannes is getrouwd met Catharina Stecher op 5 jun 1670 in Müsen (Deutschland). Catharina is gedoopt op 17 sep 1650 in Müsen (Deutschland). [Gezinsblad] [Familiestamboom]